Teoretycznie, w pierwszej instancji sprawy tego typu trwać powinny nie dłużej niż 1 rok, a w trybunale 2 instancji — maksymalnie 0,5 roku. Trudno jednak określić to precyzyjnie.
Z roku na rok przybywa wniosków o unieważnienie ślubu kościelnego. Procedura ta trwa kilka lat i jest dość kosztowna. Okazuje się jednak, że w zdecydowanej większości przypadków kończy się pomyślnie.
Stwierdzenie nieważności ślubu kościelnego z tytułu psychicznej niezdolności, czyli Kan. 1095 n 3., jest tytułem, w oparciu o który najczęściej prowadzi się procesy kościelne. Kanon nie odnosi się do chorób umysłowych, lecz do pewnych wad charakteru uniemożliwiających trwanie w związku.
Uzyskanie orzeczenia o nieważności małżeństwa kościelnego jest możliwe wówczas, gdy zaistnieje jedna z 12 przeszkód wymienionych w prawie kanonicznym: wieku - zgodnie z prawem kanonicznym nie może zawrzeć małżeństwa kobieta, która nie ukończyła lat 18, a mężczyzna - 21 lat;
Sąd kościelny zgodnie z prawem ma 30 dni na przyjęcie skargi powodowej. W tym czasie bada swoją właściwość do rozpoznania sprawy, a także zdolność procesową stron. W tym okresie przesyła także odpis skargi powodowej stronie pozwanej, aby mogła zapoznać się z jej treścią i się do niej ustosunkować. Kan. 1505:
W prawie kanonicznym określono, że maksymalny czas trwania procesu o tzw. „unieważnienie ślubu konkordatowego" powinien wynosić 12 miesięcy dla spraw rozstrzyganych w I instancji i 6 miesięcy dla II instancji. Warto jednak zapytać o praktykę. Zatem ile trwa stwierdzenie nieważności małżeństwa?Kiedy para małżeńska podejmuje decyzję o zakończeniu wspólnego życia, zazwyczaj ma miejsce rozwód - ale nie zawsze. Czasami lepszym wyjściem jest stwierdzenie nieważności małżeństwa - ale wyłącznie w uzasadnionych przypadkach. Jakie przesłanki umożliwiają unieważnienie małżeństwa cywilnego i kościelnego? Jakie są konsekwencje takiej decyzji?Ujmując zaś te wielkości procentowo oznacza to, że ma się 0,74% szans na przeprowadzenie kanonicznego procesu małżeńskiego (pot. rozwód kościelny) w trybie skróconym lub dokumentalnym. Jeszcze innymi słowy: 1 na 136 spraw prowadzona jest w trybie skróconym lub dokumentalnym.Kodeks Prawa Kanonicznego Jana Pawła II dzieli powody rozwodu kościelnego na trzy segmenty - zrywające, wadliwość procedury zawarcia małżeństwa i wady zgody małżeńskiej. Powody unieważnienia małżeństwa, a więc rozwodu kościelnego, zaliczane do segmentu zrywających, obejmują"
.